در این مقاله راهکارهایی که باید برای غلبه بر خجالت بدانید را بررسی میکنیم . معضل خجالت یکی از بزرگترین سدهایی است که می‌تواند بین شما و موفقیت‌تان قرار بگیرد. شاید بارها برایتان پیش آمده باشد که جواب سوالی را می‌دانستید اما بخاطر خجالت، از دادن پاسخ امتناع کرده‌اید. ممکن است حتی روزی عاشق شخصی شده باشید اما بخاطر احساس خجالت‌تان، هیچ‌وقت عشق خود را ابراز نکرده باشید!
معضل خجالت فقط به این مشکلات ختم نمی‌شود. این احساس می‌تواند باعث مشکلات بزرگتری چون نشخوار فکری، افسردگی و… شود. طبق تحقیقات روانشناسی و روانپزشکی، پایه‌ی بسیاری از بیماری‌های روانی احساس شرم و خجالت است. از این‌رو، مهم است که افراد نسبت به خجالتی بودن‌شان بی‌توجه نباشند.
با توجه به اهمیت رسیدگی به این مشکل، در اغلب اوقات افراد نمی‌دانند که برای غلبه بر خجالت باید چه اقداماتی انجام دهند. ماهیت خود این مسئله، باعث می‌شود که افراد از مطرح کردن مشکل‌شان احساس خجالت و معذب بودن کنند. در نتیجه، به دنبال درمان نروند. با این همه، امروز اینجا هستیم که در یک مقاله به شرح درمان خجالت بپردازیم. اگر از مشکل خجالت رنج می‌برید و نمی‌دانید که چگونه بر آن غلبه کنید، این مقاله برای شماست!

چرا احساس خجالت می‌کنیم؟

قبل از اینکه راه‌های درمان و غلبه بر خجالت را توضیح بدهیم، خوب است بدانیم که چرا دچار احساس خجالت می‌شویم. مکاتب مختلف روانشناسی در طی سال‌ها سعی در علت‌یابی این مشکل داشته‌اند. طبق نتایج، می‌توان علل مختلفی را برای این مشکل بیان کرد.
گاهی اوقات، احساس خجالت بخاطر این است که والدین ما در کودکی، مدام ما را شرم‌زده و احساس ناقص بودن را به ما القا کرده‌اند. یک علت دیگر نیز، این است که ما در یک جمع با انجام یک اشتباه، توسط دیگران مسخره و شرم‌زده شده‌ا‌یم. در نتیجه، دیگر دلمان نمی‌خواهد که آن حس را تجربه کنیم. پس با احساس خجالت، از بیشتر موقعیت‌ها دوری می‌کنیم.

آیا احساس خجالت غیرعادی است؟

یکی از سوالات مهم در زمینه‌ی غلبه بر خجالت، این است که اصلا آیا این احساس طبیعی است؟ در جواب باید بگوییم که بله! احساس خجالت و شرم، یک مکانیزم طبیعی در روان شماست که باعث می‌شود از انجام دوباره‌ی یک اشتباه و شرم‌زده شدن خودداری کنید. با این حال، زمانی که این مسئله مداوم باشد و باعث اختلال در زندگی روزمره‌ی شما شود، دیگر طبیعی نیست و احتیاج به درمان دارد.

نکاتی برای غلبه بر خجالت

اولین نکته برای غلبه بر خجالت، با آغوش باز آسیب‌‌پذیری‌تان را بپذیرید!

اولین قدمی که نیاز است برای غلبه بر خجالت بردارید، پذیرش آسیب‌پذیری‌تان به عنوان یک انسان است. در اغلب شرایط، افراد خجالتی بخاطر معضل کمالگرایی، اجازه‌ی اشتباه به خود را نمی‌دهند. همین مسئله باعث می‌شود که احساس خجالت سنگینی را تجربه کنند.

برای غلبه بر خجالت، کافی است که به جای سرزنش خود، لحظات خجالت‌آورتان را با خانواده یا دوستان واقعی و همدل‌تان به اشتراک بگذارید. سعی کنید که با لحنی طنزگونه، آن را برای آنها توضیح دهید. باور کنید که این تکنیک، باعث می‌شود که دیگر احساس خجالت نکنید!

اگر به دنبال غلبه بر خجالت هستید، تعیین مرزها را فراموش نکنید!

یکی از مسائل مهمی که باعث خجالت در ما می‌شود، تحقیر شدن مداوم بخاطر اشتباه، توسط اطرافیان است. در بسیاری از مواقع، اطراف فرد خجالتی را شبکه‌ای از دوستان و آشنایانی فرا گرفته‌اند که مدام درحال تمسخر فرد هستند. همین مسئله، سبب حادتر شدن مشکل خجالت می‌شود. اگر به دنبال غلبه بر خجالت هستید، باید برای این افراد مرزگذاری کنید و اجازه ندهید که شما را تحقیر کنند.

بهترین راهکار برای درمان خجالت

با توجه به خاصیت مشکل خجالت، اکثر افراد نمی‌توانند تنهایی برای غلبه بر خجالت کاری کنند. در بیشتر مواقع افراد آنقدر درگیری‌های ذهنی شدیدی پیدا می‌کنند که ترجیح می‌دهند از جمع و دیگر موقعیت‌ها دور شوند. به همین خاطر، هر لحظه اوضاع بدتر می‌شود!

بهترین راه برای درمان خجالت، مراجعه به درمانگران این مشکل است. درمانگران با هر رویکرد خاص، راهکارهایی را ارائه می‌دهند که می‌تواند فرد را برای همیشه از شر این مشکل خلاص کند.

چرا مراجعه به درمانگر بهترین راه غلبه بر خجالت است؟

عوامل زیر باعث می‌شوند که جلسه‌ی روان‌درمانی، بهترین راه برای غلبه بر خجالت به حساب بیاید. این عوامل عبارتند از:

• شناسایی عوامل ریشه‌ای خجالت از کودکی تا بزرگسالی
• پیدا کردن و به چالش کشیدن خودگویی‌های منفی در جلسه‌ی درمان
• پیدا کردن زخم‌ها و تروماهای گذشته که باعث خجالت شده
• ساختن راهبردهایی برای غلبه بر شرم
• و…

درمان‌های مختلف برای خجالت

درمان‌های شناختی

درمان‌های شناختی، یکی از بهترین روش‌ها برای درمان خجالت محسوب می‌شوند. در این سبک درمان، درمانگر سعی می‌کند تا افکار و باورهایی را که باعث ایجاد احساس خجالت می‌شوند، شناسایی کند. از آنجایی که افراد خجالتی معمولا از روند این افکار و باورها آگاهی ندارند، درمانگر آنها را آگاه می‌کند. درمانگر سپس با شناسایی این افکار و خودگویی‌های منفی، آنها را به چالش می‌کشد. بعد از اینکه افراد به ناکارآمد و اشتباه بودن آنها پی بردند، به کمک درمانگر افکار و باورهای درست و مثبت را جایگزین می‌کنند.

غلبه بر خجالت با درمان‌های مبتنی بر شفقت و ذهن‌آگاهی

درمان‌های مبتنی بر شفقت و ذهن‌آگاهی، یکی دیگر از راه‌های غلبه بر خجالت محسوب می‌شوند که نتایج خوبی را از خود به جای گذاشته‌اند. در این درمان‌ها، به افراد خجالتی یاد می‌دهند که به جای نشخوار فکری درمورد موقعیت خجالت‌آور گذشته، بر لحظه‌ و حال تمرکز کنند. این راهکار تا حد زیادی استرس و نشخوار فکری ناشی از خجالت را کاهش می‌دهد. به علاوه، با آموزش شفقت به خود، به افراد یاد می‌دهند که بخاطر اشتباهات خود را سرزنش نکنند و خود را دوست بدارند. همین مسئله، تاثیر شگفت‌انگیزی در متوقف کردن جریان خجالت و خودسرزنشی خواهد داشت.

رفتاردرمانی

به عقیده‌ی بسیاری از روانشناسان، رفتاردرمانی بهترین راه غلبه بر خجالت محسوب می‌شود. این رویکرد درمانی معتقد است که دلیل یک رفتار، شرطی شدن آن است. اگر خجالت را یک رفتار شرطی در نظر بگیریم، قرار گرفتن در یک موقعیت و تجربه‌ی احساس شرم به طور مکرر، باعث شده که ما نسبت به آن موقعیت احساس شرم و خجالت کنیم.  فرض کنید که درحال صحبت کردن در جمعی مهم هستید و ناگهان تپق می‌زنید. در این شرایط ممکن است که اطرافیان به تمسخر شما بپردازند. همین مسئله، باعث می‌شود که شما بعدا نسبت به قرار گرفتن در جمع و صحبت کردن اجتناب کنید. دلیل آن این است که قرار گرفتن در جمع، با احساس مسخره شدن و خجالت تداعی می‌شود.
رفتاردرمانی برای درمان خجالت، علت این مشکل را مورد هدف قرار می‌دهد. درمانگر سعی می‌کند این همراهی و تداعی را در ذهن شما بشکند. او برای این کار، از راهکاری به نام حساسیت‌زدایی استفاده می‌کند. به این شکل که آرام آرام شما را با موقعیت‌هایی که باعث خجالت‌تان می‌شود روبه‌رو کرده و یاد می‌دهد که چگونه آرامش خودتان را در این رویارویی حفظ کنید. با این راهکار شما می‌توانید بر خجالت خود غلبه کنید.